محسن جانجان، رئیس بنیاد ایران‌شناسی همدان در آستانه پاسداشت جهانی شدن هگمتانه در یادداشتی نوشت: هفته گرامیداشت میراث‌فرهنگی، صرفاً آیینی برای ستایش گذشته نیست، بلکه تبلوری است از پیوند ژرف ما با تاریخ، با هویت، با آنچه ما را به عنوان یک ملت، در پهنه جغرافیای فرهنگ بشری معنا می‌بخشد. این مناسبت، به‌ویژه برای مردمان همدان، در سالی که هگمتانه، این گوهر کهن‌زادگاه، به ثبت جهانی رسیده، رنگی دیگر، طنین‌ صدایی بلندتر و مسئولیتی سنگین‌تر دارد.

هگمتانه، شهر نخستین‌هاست. نه تنها نخستین پایتخت سیاسی ایرانیان در عهد ماد، بلکه یکی از نخستین نشانه‌های مدنیت، نظم شهری، نظام معماری و حاکمیتی در فلات ایران است. آنچه از دل خاک این کهن‌شهر بیرون آمده، نه تنها بقایای یک شهر، بلکه سندی زنده از حضور ایرانی در سپیده‌دم تاریخ است.

امسال، نخستین سالی‌ست که هگمتانه با عنوان ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو، در هفته میراث فرهنگی جلوه می‌کند. این ثبت، برای ما همدانی‌ها افتخاری فراتر از یک عنوان است. جهانی شدن، فرصت بازشناسی‌ست؛ یعنی هگمتانه نه فقط در نگاه محققان داخلی، بلکه در منظر پژوهشگران، گردشگران و حافظان میراث در سراسر جهان دیده شده است. اما این دیده شدن، بی‌تردید، با خود بار مسئولیت نیز به همراه دارد. جهانی شدن به‌معنای آغاز فصلی نو در حفاظت، معرفی، پژوهش و بهره‌برداری فرهنگی از این سرمایه است.

هگمتانه اکنون نه فقط یک میراث محلی یا ملی، بلکه بخشی از حافظه مشترک بشری‌ست. و در این جایگاه، هر تصمیم، هر طرح توسعه، هر برنامه عمرانی یا فرهنگی در اطراف آن، باید با حساسیت، با احترام و با نگاه بلندمدت نسبت به شأن جهانی این محوطه انجام شود.

بنیاد ایران‌شناسی همدان، بر آن است تا با تلفیق پژوهش‌های علمی، مستندسازی دقیق، روایت‌های فرهنگی و تولید محتواهای فراگیر، به سهم خود در پاسداری از این میراث گرانبها ایفای نقش کند. ما بر این باوریم که هگمتانه نه تنها یک محوطه تاریخی، بلکه بستری است برای توسعه متوازن فرهنگی، گردشگری، آموزشی و هویتی در شهر همدان.

یادمان باشد که میراث فرهنگی، تنها اشیا و بناها نیست؛ بلکه حافظه زنده یک ملت است. اگر امروز هگمتانه در فهرست جهانی قرار دارد، باید فردا در قلب زندگی مردم هم جای داشته باشد. آموزش کودکان، آگاهی‌بخشی عمومی، ارتقای سواد تاریخی، و پیوند دادن اقتصاد شهری با گردشگری فرهنگی، از جمله گام‌هایی است که باید در کنار حفاظت فیزیکی برداشته شود.

در پایان، هفته میراث فرهنگی را فرصتی مغتنم می‌دانم برای تجدید عهد با هویت ایرانی، برای پاسداشت زحمات باستان‌شناسان، مرمت‌گران، پژوهشگران، و مردمی که دل در گرو گذشته دارند و چشم به سوی آینده. از همگان دعوت می‌کنم تا در این هفته، هگمتانه را نه فقط به چشم یک اثر جهانی، که به‌عنوان یک سرمایه‌ی زنده و جاری در زندگی امروز و فردای ما، بازبینی کنند.

انتهای پیام/